Fizjoterapia stomatologiczna jest dziedziną medycyny, która znajduje zastosowanie we wszystkich działach stomatologii (m.in. w ortodoncji, protetyce, chirurgii szczękowo-twarzowej i innych). Zajmuje się leczeniem zaburzeń w obrębie układu stomatognatycznego (US) tj. mięśni żucia, nerwów czaszkowych, kości czaszki, języka, kości gnykowej oraz odcinka szyjnego kręgosłupa.
Postępowanie fizjoterapeutyczne u pacjentów z zaburzeniami w obrębie głowy i szyi składa się z 5 etapów:
- Manualna funkcjonalna analiza układu ruchowego narządu żucia wg Bumanna;
- Badanie przesiewowe narządu ruchu;
- Diagnostyka instrumentalna mięśni żucia (elektromiografia globalna), badanie nieinwazyjne;
- Terapia w gabinecie stomatologicznym;
- Autoterapia.
Zastosowanie technik fizjoterapii w dziedzinie stomatologii umożliwia wykorzystanie wielu metod terapeutycznych, które mogą pomóc pacjentom w przywróceniu utraconych funkcji US (tj. żucie, połykanie, oddychanie, mowa) oraz w ich problemach zdrowotnych, są to m.in.:
- Terapia manualna układu stomatognatycznego
Polega na badaniu i terapii tkanek miękkich w obrębie układu ruchowego narządu żucia i odcinka szyjnego kręgosłupa. Celem terapii tej okolicy ciała jest poprawa funkcji: żucia, połykania, mowy, oddychania oraz działanie przeciwbólowe. - Drenaż limfatyczny
Polega na usprawnianiu krążenia limfy za pomocą rąk fizjoterapeuty. Celem drenażu jest: zmniejszenia obrzęku pooperacyjnego, działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne. - Craniofacial Therapy Academy (CRAFTA) – Akademia terapii czaszkowo-twarzowej
Specjalistyczna metoda fizjoterapeutyczna polegająca na terapii w obrębie mózgowej i twarzowej części czaszki oraz kręgosłupa szyjnego. W skład postępowania terapeutycznego wchodzi: ocena pacjenta pod kątem dysfunkcji funkcjonalnej, terapia tkanek twardych i miękkich, neurorehabilitacja (praca na nerwach obwodowych. - Manualna Terapia Dysfagii (MTD)
Terapia przeprowadzana u pacjentów z zaburzeniami żucia, połykania i oddychania, przeprowadzana przy użyciu rąk fizjoterapeuty i czynnego udziału pacjenta. - Terapia blizn pooperacyjnych
Terapia blizn we wczesnych i późnych okresach pooperacyjnych w celu poprawy funkcji tkanek miękkich i przeciwdziałania tworzeniu się bliznowców. - Kinesjotaping
Plastrowanie dynamiczne polegające na aplikowaniu specjalistycznych plastrów terapeutycznych w celach: poprawy krążenia limfy, przeciwbólowym, relaksacyjnym, stabilizacyjnym. - Proprioceptywne nerwowo-mięśniowe torowanie (PNF)
Podstawowym celem terapii jest praca nad funkcją, której chory potrzebują. Koncepcja ta zaleca postrzeganie chorego w sposób całościowy, wykorzystując do terapii silne i zdrowe regiony ciała. Umożliwia to pełne wykorzystanie rezerw tkwiących w organizmie, motywuje do dalszego działania, a co najważniejsze zapewnia bezbolesną pracę, bez traumatyzujących psychicznie i fizycznie doznań.
Wskazania do terapii:
- Bruksizm (zaciskanie zębów, zgrzytanie zębami).
- Zaburzenia stawów skroniowo-żuchwowych.
- Zaburzenia mięśniowo-powięziowe w obrębie głowy i szyi.
- Bóle w obrębie głowy i szyi.
- Szczękościski.
- Stany przed i po zabiegach operacyjnych z zakresu chirurgii szczękowo-twarzowej (ortognatyka, onkologia) i chirurgii stomatologicznej:
- przygotowanie struktur US do zabiegu chirurgicznego,
- redukcja obrzęku pooperacyjnego,
- przywracanie ruchomości stawów skroniowo-żuchwowych,
- terapia blizn pooperacyjnych w obrębie głowy i szyi.
- Zaburzenia w obrębie nerwów czaszkowych: porażenie nerwu twarzowego, nerwu trójdzielnego.
- Przygotowanie struktur US do leczenia ortodontycznego, protetycznego, periodontologicznego.