Leczenie recesji dziąseł

Co to jest recesja dziąsła?

Recesja jest to obnażenie powierzchni korzenia zęba na skutek ubytku tkanek przyzębia brzeżnego. Brzeg dziąsła jest przesunięty dowierzchołkowo w stosunku do linii szkliwno-cementowej. Jest to nie tylko problem estetyczny – recesja może powodować zwiększoną nadwrażliwość zębiny, sprzyjać szybkiemu rozwojowi abrazji i abfrakcji. Utrudnia też leczenie ortodontyczne – głównie ze względu na ryzyko utraty podparcia tkankowego, i leczenie protetyczne – ze względu na brak możliwości dokładnego ukształtowania brzeżnego granic preparacji oraz osiągnięcia pożądanej grubości mas ceramicznych lub materiału wypełniającego ubytek w okolicy brzeżnej.

Najczęstszym impulsem do pojawienia się w gabinecie pacjenta z recesją jest zauważona przez niego „ucieczka dziąsła” lub nadwrażliwość zęba objętego recesją, czyli krótkotrwały, przeszywający ból towarzyszący szczotkowaniu lub spożywaniu zimnych, gorących lub kwaśnych potraw.

Samo leczenie objawowe nie jest wystarczającym rozwiązaniem. Skoncentrowanie się tylko na eliminacji objawu może okazać się nieskuteczne i pogłębić rozwój recesji. Należy zdiagnozować etiologię, czyli przyczyny.

Przyczyny recesji

Etiologia jest wieloczynnikowa. Najczęściej dochodzi do współdziałania czynników predysponujących (anatomicznych) i wyzwalających (nabytych).

Czynniki anatomiczne:

  1. Dziąsłowe:
    • cienki biotyp dziąsła, występujący często u osób z długimi i wąskimi koronami;
    • pull syndrome (czyli zespół pociągania) w wyniku nieprawidłowego przyczepu wędzidełek i mięśni warg, języka i policzków, płytki przedsionek.
  2. Kostne:
    • dehiscencja, czyli brak przedsionkowej blaszki kostnej, często widoczna dopiero po odpreparowaniu płata w trakcie zabiegu chirurgicznego;
    • pokrycie korzenia połączoną błoną śluzową i okostną.
  3. Zębowe:
    • zaburzenia w ustawianiu zębów – ekstrapozycje, stłoczenia i obroty, nachylenie długiej osi zęba do przedsionka;
    • uraz zgryzowy.

Czynniki nabyte:

  1. Nieprawidłowe szczotkowanie: zarówno nadmierne szczotkowanie, jak i niedobór szczotkowania, stosowanie twardych szczoteczek oraz tzw. szorowanie zębów.
    W recesji z nadmiaru szczotkowania:

    • nie ma stanu zapalnego dziąsła,
    • występują abrazje z gładkimi i wyświeconymi powierzchniami,
    • brak złogów nazębnych,
    • recesje są umiejscowione wyłącznie na przedsionkowych powierzchniach zębów z preferencją do strony lewej u osób praworęcznych i odwrotnie.

    W recesji z niedoboru natomiast występuje zawsze zapalenie przyzębia, co objawia się utratą przyczepu łącznotkankowego i resorpcją kości przy wszystkich powierzchniach zębów.

  2. Jatrogenia.

Grupa ryzyka

Recesje częściej występują u osób starszych i częściej u mężczyzn. Według różnych badań najczęściej występują na zębach trzonowych w szczęce i na siekaczach żuchwy.

Recesje pojedyncze występują częściej u osób młodych, zaś recesje mnogie, powstałe w wyniku nieleczonych wad zgryzu, przy współistnieniu pociągającego dziąsła przyczepionego przez tkanki miękkie – u dorosłych.

Stopnie zaawansowania schorzenia

Recesje mogą mieć przebieg aktywny i stabilny. Aktywne są związane z nadwrażliwością obnażonych zębów i z stanem zapalnym dziąsła. Obnażone tkanki (cement i zębina) reagują nadmiernie, gdyż nie zdołały się wysycić solami mineralnymi pochodzącymi ze śliny, kanaliki zębinowe nie zobliterowały się i przebiegające w nich zakończenia nerwowe nie są chronione przed bodźcami zmieniającego się ciśnienia osmotycznego płynu kanalikowego.

Recesje stabilne, nieaktywne, występują bez nadwrażliwości zębów i bez cech zapalenia.

W 1985 roku Miller podzielił recesje na 4 klasy i ten podział obowiązuje w stomatologii do dziś:

  • Klasa I: Recesja nie przekracza linii demarkacyjnej (śluzówkowo-dziąsłowej).
  • Klasa II: Recesja przekracza linię demarkacyjną.
  • Klasa III: Recesja przekracza linię demarkacyjną, zniszczona jest brodawka dziąsłowa międzyzębowa oraz kość wyrostka zębodołowego, ale te zniszczone struktury znajdują się dokoronowo w stosunku do recesji.
  • Klasa IV: Recesja przekracza linię demarkacyjną, zniszczona jest brodawka dziąsłowa międzyzębowa oraz kość wyrostka zębodołowego, a zniszczenie to znajduje się na poziomie recesji.

Metody leczenia

Recesje klasy I i II mogą być w 100% wyleczalne.

Terapia polega na eliminacji czynników etiologicznych oraz wdrożeniu chirurgicznych zabiegów augmentacyjnych (przeszczepów naturalnej tkanki łącznej lub wszczepienie preparatów ją zastępujących), czasami samo leczenie ortodontyczne może doprowadzić do całkowitego wyrównania lub wyraźnego zmniejszenia recesji np. po przemieszczeniu dojęzykowym zęba.

Leczenie recesji klasy III i IV jest bardzo trudne. Istniejące w nich warunki anatomiczne nie sprzyjają przytwierdzeniu, oparciu i ukrwieniu tkanek przyczepowych. Sterowana regeneracja tkanek jest nieskuteczna w recesjach tej klasy.

Dlatego tak ważna jest wczesna diagnostyka, eliminacja czynników behawioralnych, prawidłowe zaplanowanie leczenia i odpowiednia realizacja tego planu, zarówno ze strony pacjenta, jak i lekarza.

Czy ten artykuł był dla Ciebie przydatny?

Kliknij na ile gwiazdek oceniasz

Głosów: 11 | Średnia: 4.9

Bądź pierwszą osobą, która oceni ten artykuł!

Zapraszamy Cię na nasze profile

Przykro nam, że oceniasz artykuł za nieprzydatny…

Podpowiesz co można poprawić?

Twoje wskazówki:

21 komentarzy do “Leczenie recesji dziąseł”

  1. Witam,
    Mam pytanie czy dziąsła mogą „narosnąć” z powrotem na swoje dawne miejsce?
    Nie chciałbym poddawać się operacji.
    Ok 2 lata temu miałem zdjęty aparat ortodontyczny stały i pół roku nosiłem aparat retencyjny ruchomy ( na górnej szczęce ) . Ok rok temu czasu zauważyłem, że moje dziąsła się cofają zarówno na górnych, jak i dolnych zębach, od 1-ki do 4-ki. Czy to może być efekt przesadnej higieny? Nitkuję, szczotkuję zęby po każdym posiłku, tzn. 4 razy dziennie. Na noc płuczę CURASEPT ADS 205.
    Od pół roku stosuję wyłącznie miękkie włosie ORAL-B Sensitive do szczoteczki elektr. BRAUN. Jednak stan moich dziąseł się nie poprawia, a nawet pojawia się problem szybszego narastania kamienia na tylnych zębach.
    Czy powinienem zmienić szczoteczkę na soniczną?
    Istnieje dieta wzmacniająca dziąsła? ( stosuję dietę paleo, bogatą w warzywa )
    Będę wdzięczny za odpowiedzi.
    Piotr (37 lat)

    Odpowiedz
    • Dzień dobry Panie Piotrze,
      Dziąsła niestety, samoistnie nie „urosną”… Jak w innych dziedzinach medycyny, tak i w periodontologii leczenie musi rozpocząć się od eliminacji przyczyny powstania nieprawidłowości. Aby ją określić, należy zmierzyć kilka parametrów określających współzależności pomiędzy poszczególnymi strukturami przyzębia. Dopiero wtedy można zaplanować prawidłowe leczenie. Oczywiście należy również zmodyfikować metodę szczotkowania, ponieważ, jak już pisałam w powyższym artykule, recesje mają kilkanaście czynników etiologicznych, a nieprawidłowe szczotkowanie może być jednym z nich. Jeśli u Pana recesje powstały w tak krótkim czasie (ok. roku), nie można tego bagatelizować. Im wcześniej podejmie Pan leczenie, tym większą ilość tkanek okołozębowych będziemy w stanie ocalić.
      Pozdrawiam serdecznie
      dr n. med. Barbara Galińska

      Odpowiedz
      • Mi po antybiotykach niektóre recesje sie „podniosły” a dziąsła zrobiły sie twardsze wiec nie można wykluczyć infekcji bakteryjnej która je powoduje
        Niestety ze 2 wymagają konsultacji ze specjalista i interwencji
        Muszę założyć aparat do rozszerzenia łuku a mam recesje na trójkach
        Jaki aparat mogę założyć ? Samoligaturujacy wchodzi w grę?
        Nie ufam systemom nakładkowym i pamietam jak bardzo bolały nakładki

        Odpowiedz
  2. Witam mam problem czarne trójkąty plus odslonieta szyjke lewej jedynki pytanie czy da rade uzupelnic czarne trojkaty kwasem hialuronowym np flex barrier i to pomoze ? I czy robicie takie zabiegi jak tak w jakiej cenie ?

    Odpowiedz
    • Panie Grzegorzu,
      oczywiście, modyfikujemy kształt tkanek również kwasem hialuronowym, jednak jest to metoda, która może być zastosowana tylko w ściśle określonych wskazaniach. Koszt zabiegu to 800 zł.
      Bez pełnego badania nie można jednak podjąć decyzji o wyborze metody leczenia recesji. Zapraszam na konsultację.

      Odpowiedz
  3. Dzień dobry.
    Niecały miesiąc temu zdjęłam aparat ortodontyczny. Jednym z powodów jego założenia była właśnie recesja dziąseł (zęby były stłoczone). Odsłonięte szyjki były plombowane, dlatego teraz jedynki, dwójki i trójki są mało estetyczne, długie. No ale trudno, liczne zabiegi (2 sesje laserów) nic nie pomogły, zdecydowałam się na aparat.
    Teraz martwi mnie bardzo nie tyle estetyka, co konieczność noszenia aparatu retencyjnego w postaci szyny.
    Martwię się bardzo, czy nie spowoduje ona jeszcze gorszego stanu dziąseł, bowiem plastik nachodzi mi na dziąsła. Od tyłu zakrywa sporą część podniebienia, od przodu zakrywa ząbki i dziąsła nad nimi. Boję się, że krew mi tam źle krąży i że całkiem się te szyjki zębowe odsłonią, a dziąsła zniszczą. Z dwojga złego wolałabym już chyba nadal skrzywione zęby :( Używam pasty ajona, szczoteczki curaprox, wybieram się też do ortodonty, aby pomyśleć nad innym sposobem retencji.
    Czy wg Pani Doktor moje obawy są słuszne? Aparat retencyjny noszę nie tylko na noc, bo dwójki mi się inaczej zaraz cofają. Mam 48 lat, późno zaczęłam leczenie. Planowanie noszenie tej szyny to kilka lat.
    Z góry dziękuję za poradę

    Odpowiedz
    • Dzień dobry Pani Beato,
      Z pewnością warto zweryfikować zgłoszone przez Panią objawy. Nie jest to jednak możliwe bez bezpośredniego badania Pani.
      Zapraszam na konsultację.
      Z poważaniem
      Barbara Galińska

      Odpowiedz
    • Dzień dobry, najczęściej w pierwszej kolejności planuje się leczenie nieprawidłowości dotyczących przyzębia, czyli m.in. recesji.

      Odpowiedz
  4. Dzien Dobry. Mam recesje i to obawiam sie spora. Wydaje mi sie ze uzywanie elektrycznej szczoteczki ja przyspieszyl. Mam 59 lat. Bol przychodzi prawie codziennie pod wieczor. Niestety pracuje na statku i musze sie z nim jakos zmagac. Jestem ze Szczecina i zglosze sie do Panstwa zaraz po powrocie tj koniec lutego pocz marca. Czy jest dlugi czas oczekiwania na wizyte?

    Odpowiedz
    • Dzień dobry,
      Okres oczekiwania na wizytę to około 2-3 miesiące. Na konsultację potrzebna będzie godzina, a w przypadku zakwalifikowania Pana do zabiegu pokrycia recesji przy 1 zębie na taki zabieg należy zarezerwować 2,5 godziny.
      Pozdrawiam

      Odpowiedz
  5. Witam. Mam 22 lata. 5 lat temu zdjęła aparat ortodontyczny który nosiłam przez 1,5 roku. Niestety zgryz mi się pogorszył szybko żeby wróciły do gorszego stanu. Rok temu podczas ugryzienia jabłka poczułam jakby mi coś pękło w dolnej jedynce. Myślałam że to szkliwo Ale po czasie zauważyłam że mi się dziąsła cofaja.. Byłam u periodontologa przypalił mi wedzidelko Ale niestety nic nie pomogło. Teraz odczuwam ból w tych jedynkach. I zastanawiam się nad ponownym założeniem aparatu. Czy to dobry pomysł ? Dodam że ta recesja nie jest duża. Z góry dziękuję za odpowiedź. Pozdrawiam

    Odpowiedz
    • Pani Sabino, opis Pani dolegliwości i przedstawienie historii leczenia, nawet najbardziej szczegółowe, nie mogą być podstawą do podejmowania żadnych decyzji leczniczych. W przypadku nieprawidłowości periodontologicznych nie ma możliwości wykonania teleporady- musi być wykonane pełne badanie, którego wynik determinuje optymalnie zaplanowane leczenie. Zapraszam na konsultację,
      dr n. med. Barbara Galińska

      Odpowiedz
  6. Pani Barbaro,
    3 lata po zdjęciu aparatu (nadal noszę retencję) zauważyłam coraz to bardziej odsłaniający się korzeń dolnej jedynki i okrągłą czerwonawą opuchliznę wokół niej. Po wizycie w klinice okazało się, że moje przypuszczenia (wysnute jeszcze w domu przy pomocy grafiki Google) są słuszne – jest to recesja dziąsła, ale jest ona spowodowana po prostu tym, iż genetycznie mam jak to stwierdził dentysta ,,dziąsła jak pergamin”. Skierowana zostałam do periodontologia, który doradził mi ponowny powrót do aparatu, cofnięcie dolnych zębów, po czym zabieg polegający na dodaniu przed korzenie moich zębów tkanki kostnej. Dzięki temu recesje tworzyłyby się nadal, ale po wewnętrznej stronie uzębienia, co byłoby dla mnie bezpieczniejsze. Nie jestem jednak przekonana do tej metody, gdyż jest to według mnie zmiana miejsca występowania recesji, a nie próba ich powstrzymania. Czy istnieje inna metoda jaką mogłabym zastosować przy tak cienkich dziąsłach? Dla zobrazowania cienkości dziąseł, gdy odegnę wargę to widzę przez dziąsła wyraźnie korzenie moich zębów (nie tylko ich kształt, ale też kolor, a same dziąsła wyglądają jak cienka przeźroczysta błonka zabarwiona na różowo z małymi żyłkami). Jestem świadoma tego, że moich dziąseł prawie nie ma. Z tego też powodu nie ma jak u mnie zrobić przeszczepu dziąseł. Po prostu nie ma z czego. Gdy się o tym dowiedziałam nie zapytałam nawet o koszt takiego leczenia. Po prostu byłam zdruzgotana i chyba na tamten moment nie chciałam już się bardziej tą kwestią dobijać. Czy mogłaby mi Pani przybliżyć koszt leczenia taką metodą? Jeśli istanieje według Pani lepsza metoda czy metoda, która mogłaby to wyleczyć, a nie zmienić umiejscowienie recesji, to proszę o informację o niej. Dodatkowo czy istnieje ryzyko, że przez te moje cieniutkie dziąsełka zostanę bez zębów już nawet za kilka lat? Mam 24 lata. I ostatnia kwestia jaka mnie zastanawia. Czy ja w ogóle powinnam być zakwalifikowana do leczenia ortodontycznego aparatem stałym? Uprzednio poszerzano mi szczękę w wieku 17 lat specjalnym aparatem, gdyż miałam zbyt małą szczękę, aby pomieściła wszystkie moje zęby + wyrwano mi 6 zdrowych zębów, aby zrobić miejsce innym. Te działania z pewnością były krzywdzące dla moich dziąseł. Zaznaczę, iż leczenie w tej klinice rozpoczęłam w wieku 17 lat, a aktualnie 7 lat później dowiaduję się dopiero, że z moimi dziąsłami jest coś nie tak (są tak bardzo cienkie). Czy nie powinno to być wzięte pod uwagę już wcześniej, na etapie kwalifikacji do leczenia, gdy planowano moje leczenie ortodontyczne? Na higienizację uczęszczam i uczęszczałam stale co pół roku według zlaeceń. Od osób przeprowadzających higienizację słyszałam parokrotnie, iż powinnam zmienić szczoteczkę na elektryczną z twardym włosiem. Teraz okazuje się, że twardego włosia nie powinnam używać i mam bezzwłocznie przejść na miękkie. Może szczoteczki elektrycznej również nie i jednak zakupić szczoteczkę soniczną? Mam ogromny mętlik w głowie i ogromny żal do kliniki, że nie pisneli nawet słowem o mojej genetycznej przypadłości, dopóki nie zaczęły dziać się widoczne problemy, gdy już jest po całym leczeniu ortodontycznym, a można było to zaplanować zapewne zupełnie inaczej. Ciężko mi teraz zaufać na ich słowo, dlatego bardzo proszę o jakiekolwiek nakierowanie mnie, co ja teraz powinnam zrobić, aby nie pogorszyć tak nie obiecującej sytuacji.
    Pozdrawiam serdecznie

    Odpowiedz
    • Dzień dobry, zaproponowanie rozwiązań w zakresie leczenia Pani zębów jest możliwe po konsultacji, w trakcie której zostanie wykonane bezpośrednie badanie przyzębia określające pomiary parametrów periodontologicznych oraz ocenione aktualne zdjęcie pantomograficzne (w razie potrzeby również CBCT, badanie Periotestem, urządzeniem Pirop). Niestety, nie ma możliwości udzielenia w tym zakresie teleporady:-)
      Nigdy nie odpowiadam na pytania dotyczące oceny wcześniejszego leczenia, nie znam bowiem sytuacji sprzed lat, a dogłębne jej poznawanie i analiza absorbuje tylko czas, niczego nie zmieniając w planie dalszego postępowania- konsultacja dotyczy bieżącego problemu oraz propozycji optymalnego leczenia. Zapraszam serdecznie!

      Odpowiedz
  7. Dzień dobry.
    Po 2 latach od zakończenia leczenia ortodontycznego między dziaslami zaczęły się u mnie pojawiać tzw. „czarne trójkąty”. Najpierw na dole, a następnie na górnych zębach przednich. Po konsultacji z nowym ortodonta zdecydowałam się na ponowne założenie aparatu bo ortodontka zapewniała, że zniweluje ten problem aparatem. Niestety noszę aparat już 1,5 roku i jest tylko gorzej bo pojawił mi się nowy „trójkąt” między jedynkami, a pozostałe się zwiększyły. Tracę nadzieję, że aparat mi pomoże w tym estetycznym problemie. Czy jest możliwe podjęcie leczenia w aparacie? Jaka metodę najlepiej zastosować? Z góry dziękuję za odpowiedź

    Odpowiedz

Dodaj komentarz